About

Η ηλεκτρονική σχολική εφημερίδα των μαθητών της έκτης τάξης με ειδήσεις , σχόλια, συνεντεύξεις και άλλα ενδιαφέροντα.

Τι συμβολίζει το γνωστό σε όλους “μαρτάκι” στο χέρι;

Από τη μαθήτρια του ΣΤ1, Ιωάννα Μ.
«Οπού 'χει κόρη ακριβή, του Μάρτη ήλιος μην τη δει»…

Πρωτομηνιά χθες. Μπήκε ο Μάρτης. Ο μήνας που ταυτίζεται με το πέρασμα από το χειμώνα στην άνοιξη. Ο πρώτος μήνας της Άνοιξης αλλά και πρώτος μήνας του χρόνου από τον καιρό ακόμα που αυτοκράτορας στη Ρώμη ήταν ο Ιούλιος Καίσαρας. Πολλά τα έθιμα, τα παρατηρήματα, οι συνήθεις και οι δοξασίες για το πρώτο παιδί της Άνοιξης και το τρίτο εγγόνι του χρόνου. Την πρώτη μέρα του Μάρτη συνηθίζουμε να φτιάχνουμε και να φοράμε το γνωστό «μαρτάκι». Από μικρή θυμάμαι τη μαμά μου πάντα την πρώτη του Μάρτη να μας βάζει ένα κοκκινόασπρο βραχιολάκι για να μη μας «πιάσει» ο ήλιος.
Πρόκειται για ένα παμπάλαιο έθιμο, με βαλκανική διασπορά. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια.
Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
Από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον Μάρτη ή Μαρτιά.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι.
Σε μερικές περιοχές ο Μάρτης φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. 
Ήταν μια καθαρά γυναικεία δουλειά και όποιες αναλάμβαναν το πλέξιμο του Μάρτη πρόσεχαν να δουλέψουν μόνο νύχτα, κρυφά, χωρίς να το δει το φως της μέρας. Στη συνέχεια σαν τελείωναν με το πλέξιμο, τις κλωστές αυτές τις αστροέφεγγαν δηλαδή τις
άφηναν να εκτεθούν όλη νύχτα στο φως των άστρων και του φεγγαριού που μέχρι το πρωί να έχουν αποκτήσει όλες τις μυστικές ιδιότητες για την προστασία αυτού που θα το φορούσε. Μαζί έβαζαν κι ένα πιάτο γεμάτο καρύδια και μέλι για όλη την οικογένεια να το φάνε πρώτα από οτιδήποτε άλλο το πρωί. 
Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα και το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές ή στις ρογδιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι. Το αφήνουν εκεί για να το πάρουν τα πουλιά και μ΄ αυτό να χτίσουν τη φωλιά τους. Οι λόγοι είναι προφανείς. Τα τριαντάφυλλα είχαν συνήθως κόκκινο χρώμα όπως και οι καρποί της ρογδιάς δηλαδή το επιθυμητό χρώμα του προσώπου που δηλώνει υγεία και ευεξία. Στα βρέφη μάλιστα έβαζαν επτά μαρτάκια και σε κάποια άλλα μέρη της Ελλάδας , τρία, γιατί τα μωρά είναι πιο ευπαθή στην ηλιακή ακτινοβολία. Και οι παραλλαγές ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή.
Στη Μακεδονία για παράδειγμα αντί κόκκινης κλωστής έβαφαν τον καρπό του αριστερού χεριού με πορφύρα. Το έθιμο αυτό πέρασε και στο Βυζάντιο, μόνο που ο πλούτος εδώ άλλαζε το χρώμα της κόκκινης κλωστής σε χρυσή. Σαν ερχόταν η ώρα να βγάλουν την κλωστή, καλούσαν τους φίλους σε γλέντι και πριν απ αυτό έκαιγαν την κλωστή σε ένα πιάτο και από το σχήμα της στάχτης μάντευαν το μέλλον. Σ' άλλα μέρη το «μαρτάκι» το τύλιγαν σε μια πέτρα, την έβρεχαν μέσα σε πηγάδι για να είναι η κοπελιά που θα το φορούσε δροσερή ή το έβαζαν στην λαμπάδα της Ανάστασης να καεί.

Όπως και να 'χει είτε το πιστεύετρ είτε όχι βάλτε ένα μαρτάκι έτσι κι αλλιώς από μόνο του είναι πολύ όμορφο βραχιολάκι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου